NTs Tuin van de maand: April

De Open Tuinencommissie selecteert iedere maand één van onze Open Tuinen. Deze krijgt als “Tuin van de maand” op onze website extra aandacht. Het zijn tuinen die in de betreffende maand veel moois te bieden hebben.

Tuin van de Maand April is de Dekema State in Friesland

De Buitenplaats Dekema State met gracht, singels en siertuin ligt achter een muur verscholen...

+ moodboard

Stinzenplanten

Al vanaf de 19e eeuw hebben tuinbazen hier stinzenplanten gepoot en vermeerderd en de ware bloementapijten die zo ontstonden zijn nu nog te bewonderen.

+ moodboard

Stinzenplanten in april

In april is, na de sneeuwklokjes en de boerencrocussen, het hoogtepunt van de bloei van de op het terrein aanwezige stinzenplanten. Nu, begin van de maand, de voorjaarshelmbloem, longkruid en de holwortel, waarbij vooral de holwortel aandacht opeist!

Voorjaarshelmbloem Corydalis solida
Net als alle andere stinzenplanten kan de helmbloem zich in (Friesland) niet in het wild handhaven. De bloem wordt ook wel “vogeltje op een kruk” genoemd. De schutblaadjes onder de bloemen zijn ingesneden.

+ moodboard

Holwortel ( Corydalis cava)
De Holwortel is een wat groter en steviger broertje van de Voorjaarshelmbloem. Ook de kleur is wat voller. Naast de vele paarsroze bloemen die op Dekema State te zien zijn staan er ook een paar witte exemplaren. Een ander verschil is het holle wortelknolletje. Verder zijn de schutblaadjes onder de bloemen gaaf

+ moodboard

Daarna volgen gele anemoon, knikkende vogelmelk en de koningin van de stinzenplanten: de bostulp, die hier op Dekema State uitbundig voorkomt.

Gele Anemoon ( Anemone ranunculoides)

Als je niet oplet zou je denken dat er boterbloemen langs het bospad staan, maar bij nader inzien blijkt het de Gele Anemoon zijn die vooral bij de uitkijkheuvel in april uitbundig bloeit. Als de bloempjes open zijn kunnen we de vele meeldraden bewonderen.

+ moodboard

Knikkende Vogelmelk ( Ornithogalum nutans)

Ook deze plant moet door mensen naar Friesland gebracht zijn. Zijn natuurlijk leefgebied is Zuid Europa en buiten de tuinen kan de plant zich hier in Friesland niet handhaven. Hij vermeerdert zich vooral als de grond bewerkt wordt. In 1840 wordt in de Flora Frisica Dekema State als vindplaats door Bruinsma genoemd.

+ moodboard

Bostulp ( Tulipa sylvestris)

Dit sierlijke gele wilde tulpje heeft afgelopen jaar uitbundig gebloeid langs de oprijlaan. Toch staat het niet bekend als een goede bloeier. Lang niet elk plantje bloeit. Andere verschillen met de tuintulp zijn de gebogen bloem, de spits toelopende (buitenste) bloembladen en de gewoonte om zich door uitlopers te vermeerderen. Een methode die ook op Dekema State voor een sterke vermeerdering heeft gezorgd.

+ moodboard

+ moodboard

Laatste bloeiers in de stinzentuin

Hekkensluiters zijn de bloei van de boshyacint, gevlekte aronskelk, de gewone vogelmelk en in het bos is de geur van de daslook (nu al) onmiskenbaar!

Spaanse boshyacinth ( Hyacinthoides hispanica) en gewone Boshyacinth ( Hyacinthoides non-scripta)

De boshyacinth komt oorspronkelijk voor in West-Frankrijk, België en massaal op de Britse eilanden waar zij Bluebell wordt genoemd. Zij is nauw verwant aan de gekweekte tuinhyacint. De violetblauw, klokvormige bloempjes staan verder uit elkaar en hangen omlaag.

+ moodboard

Gevlekte Aronskelk ( Arum maculatum)

Ook deze plant komt uit het zuiden. De aasgeur van de bloem is aantrekkelijk voor insecten die als ze op de bloem zijn geland al snel naar binnen glijden over het gladde oppervlak. In de bloem komen ze onder het rijpe stuifmeel te zitten. Als de bloem verwelkt kunnen ze weer naar buiten op weg naar de volgende bloem. Daar komen ze weer binnenin de bloem terecht en kan het meegebrachte stuifmeel de stamper bevruchten.

+ moodboard

Vogelmelk Ornithogalum umbellatum

De Vogelmelk is een bolgewas met grasachtige bladen. De mooie stervormige bloemen staan alleen open bij zonnig weer. De plant die oorspronkelijk door de mens is aangeplant verbreidt zich nu ook vaak buiten tuinen en wordt in het wild aangetroffen.

+ moodboard

Boek: Stinzenplanten op Dekema State

Tuinbaas Wim Hoogendam schreef een boekje over de stinzenplanten op Dekema State. Dit 64 bladzijden tellend boekje is geïllustreerd met foto’s van de stinzenplanten (15 soorten) en het terrein. Ook wordt de lezer verteld wat stinzenplanten eigenlijk zijn, en er worden 11 soorten “bijgoed” besproken. Verder wordt er een stukje geschiedenis van Dekema State besproken, met oude plaatjes.

Ommuurde moestuin

Rondom de State zijn, behalve de bloemenborders en de snijbloemen pluktuin, ook een ommuurde moestuin en een jonge boomgaard met oude rassen. Hier is in april al de eerste bloesem te bewonderen. De ommuurde tuin staat vol met leifruit in diverse vormen, zoals waaier, rondgeleid, u-vorm e.d.

+ moodboard

Tuinbaas Wim Hoogendam heeft de kunst geleerd van een oude “rot in het vak” dhr. Freriks, die ook diverse boekjes over snoeien van fruit op zijn naam heeft staan.

Doordat de uit 1910 stammende muur dubbelwandig met spouw is, kunnen we ook op deze noordelijk gelegen buitenplaats perziken en vijgen kweken.

Diverse soorten en vormen leifruit

+ moodboard

+ moodboard

+ moodboard

Ook de halfstam bomen van diverse oude fruitrassen in de boomgaard dragen vaak al bloesem.

+ moodboard

In de moestuin en in de oude kas worden de eerste groenten van het seizoen gekweekt.

De eerste bloemetjes in de snijbloementuin – waaruit de boeketten voor de state worden geplukt – verschijnen, uiteraard nog niet zo uitbundig als later in het seizoen…

Tijdens de rondwandeling verlevendigen kippen, eenden, 2 zwarte zwanen, bijen, konijnen en een Friese wetterhoun het bezoek aan Dekema State.

+ moodboard

Theehuisje

De wandeling door het landschappelijke slingerpad rond het 'jonghof' voert langs een idyllisch theehuisje. Na de kastanjelaan kom je via het kleine parkbos langs een eeuwenoude grafzerk van voormalige bewoners.

+ moodboard

Museum

Met het betreden van het terrein doe je als het ware een stap in het verleden. Het monumentale huis is ingericht als museum. Het is een feest om te wandelen langs de historische tuinelementen:

• het met leeuwen gekroonde hek;
• de lange oprijlaan met gekandelaberde linden van ruim 200 jaar oud;
• het beeld van Persephone;
• de rijk versierde brug over de gracht en...
• de sokkel met zonnewijzer maakt het plaatje af.

+ moodboard

Tot slot: meer dan 50 vrijwilligers zijn actief om de tuin zo mooi te laten zijn!

April is ook de maand van het museumweekend op 16 en 17 april aanstaande: van 13-17 uur zijn huis en tuin tegen gereduceerd tarief te bezoeken, en is het mogelijk deel te nemen aan een rondleiding langs de stinzenplanten om 14 uur.

+ moodboard

Voorjaarsfair op Dekema State

De voorjaarsfair op 23 april is het grootste festijn. Daarbij kunt u van 10-17 uur genieten van ruim 60 kramen met o.a. gespecialiseerde kwekers zoals Brian Kabbes, de Beemd, kwekerij Jacobs en hobbykwekers zoals de Jonkheer met hun planten. Ook is er natuurlijk brocante en zijn er diverse andere stands. Deze dag is het gratis toegang en er zijn verschillende activiteiten, ook voor kinderen.

De tuinen van Dekema State zijn van april t/m oktober te bezichtigen. Zie de openingstijden en overige informatie op onze website.

www.dekemastate.nl